کدکم دندانپزشکی، رشته‌ای از دندانپزشکی و کاشت پروتز دندانی است که از نرم‌افزار برای بهبود طراحی و خلق ترمیم‌های دندانی به خصوص پروتزهای شامل تاج‌، پوشش تاجها، روکش‌ها، پرکردن، بریج‌های ثابت، کاشت دندان‌های ترمیمی، دندان مصنوعی (ثابت یا متحرک) و لوازم ارتودنسی استفاده می‌شود.

کد کم در تکمیل تکنولوژی‌های پیشین و با هدف افزایش سرعت طراحی و تولید مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حقیقت، این سیستم باعث افزایش راحتی و سادگی روند طراحی، ایجاد و همینطور ساخت ترمیم‌ها و لوازمی می‌شود که در غیر این صورت تولید آنها غیرممکن خواهد بود.

اگر چه امروزه با سیستم‌های کد کم ممکن است زمان دندانپزشک درگیر و هزینه‌ها تقریبا دو برابر روش سنتی افزایش یابند، اما باید توجه داشت که این سیستم یکی از پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های لابراتواری بشمار می‌رود. در CAD/CAM دندانپزشکی از میلینگ دندانسازی CNC و یا پرینترهای سه بعدی برای تولید نمونه‌های فیزیکی از مدل‌های 3D استفاده می‌شود.

.

تاریخچه

هر چند که کد کم دندانپزشکی در اواسط دهه‌ی ۱۹۸۰ مورد استفاده قرار گرفت ولی تلاش‌های اولیه با مشکلاتی همچون صرف زمان زیاد برای تولید محصولی قابل قبول همراه شد. این ناکارآمدی مانع استفاده آن در مطب‌ها و کلینیک‌های دندانپزشکی شد و به لابراتوراهای دندانسازی محدود گردید. با بهبود تکنیک‌های جانبی، نرم‌افزار و مواد اولیه، استفاده از کد کم رومیزی در مطب‌ دندانپزشکان و جراحان به صورت بهینه افزایش یافت.

تفاوت کدکم با دندانسازی سنتی

یکی از تفاوت‌های دندانسازی CAD/CAM با نوع سنتی آن، در پیوند و یا اتصال پروتزها در مدت یک روز است. در روش سنتی، پروتزهایی مانند تاج‌ها به طور موقت هفته‌ها در لابراتوارهای دندانسازی نگهداری می‌شدند تا در زمان مناسب محصول ترمیمی تولید شود. بیمار در آن زمان برای برداشتن نمونه‌ی موقت و قرار دادن تاج‌های ساخته شده توسط لابراتوار به محل مراجعه می‌کرد.

به کمک یک سیستم CAD/CAM، دندانپزشک قادر است تمام آراستگی‌ها و موارد لازم را در مدت زمان یک ساعت به پایان برساند. البته اتصال روکش‌های ترمیمی CAD/CAM بسیار با دقت انجام می‌شود. زیرا با توجه به اینکه پیوند مینای دندان بسیار موثرتر از عاج‌های زیرین است، بنابراین باید مراقب بود لایه مینا حذف نشود.

فرآیند

به طور معمول، ترمیم‌های دندانی CAD/CAM از بلوک‌های جامد سرامیکی یا رزین کامپوزیتی که تقریبا به جنس پایه دندان نزدیک است، تراشیده می‌شود. آلیاژهای فلزی نیز می‌توانند به صورت دیجیتالی تراشیده و تولید شوند.

پس از آنکه دندان‌های فاسد شده یا شکسته توسط دندانپزشک تصحیح شدند، از دندان آماده و اطراف آن، تصویر (اسکن) تهیه می‌شود. این تصویر که به اصطلاح چاپ دیجیتال نام دارد، اطلاعات را به کامپیوتر انتقال می‌دهد. سپس نرم‌افزار اختصاصی، نواحی جا افتاده را برای تهیه ترمیم مجازی جایگزین می‌نماید. این روند را مهندسی معکوس (Reverse Engineering) می‌نامند. نرم‌افزار این اطلاعات مجازی را به دستگاه میلینگ ارسال می‌نماید که در آن، قسمت جایگزین از بلوک جامد سرامیکی یا رزین کامپوزیتی تراشیده می‌شود. رنگ‌آمیزی و لعاب دادن به سطوح تاج‌ها و بریج‌های سرامیکی تراشیده شده اضافه می‌شوند تا به اصطلاح ظاهر تک رنگ (مونوکروماتیک) محصول تصحیح شود. در نهایت دندان ترمیمی در دهان بیمار تنظیم شده و در محل چسبانده می‌شود.